مدت زمان مجاز تماشای تلویزیون برای کودکان، به چه عواملی بستگی دارد؟

میزان زمانی که کودکان صرف تماشای تلویزیون می‌کنند، بستگی به عوامل مختلفی همچون: سن، هنجارهای فرهنگی، عادات خانوادگی و پیشرفت‌های فناوری دارد که می‌تواند متفاوت از یکدیگر باشند.

قبل از ظهور رسانه‌های دیجیتال و پلت‌فرم‌های پخش آنلاین، تلویزیون سنتی، رایج ترین سرگرمی برای کودکان بود. بر اساس تحقیقات انجام شده توسط سازمان هایی مانند آکادمی پزشکی اطفال آمریکا (American Academy of Pediatrics) میانگین زمانی که کودکان صرف تماشای تلویزیون می کنند در گروه های سنی مختلف متفاوت است که به برخی از آنها اشاره کرده ایم:

  • نوزادان کمتر از 18 ماه اصلاً از صفحه نمایش استفاده نکنند.
  • از 18 تا 24 ماهگی زمان محدود و نظارت شده روی صفحه مشکلی ندارد.
  • سن پیش دبستانی (2 تا 5 سال)

مطالعات نشان می دهد که کودکان در سنین پیش دبستانی به طور متوسط حدود 2 تا 4 ساعت در روز تلویزیون تماشا می کنند. با این حال متخصصان اغلب توصیه می‌کنند که زمان نمایش صفحه (تلویزیون و موبایل) را برای این گروه سنی به حدود 1 تا 2 ساعت در روز محدود کنید.

سنین بین 6 تا 11 سال

با بزرگتر شدن کودکان، عادات تماشای تلویزیون در آنها افزایش می یابد. به طور متوسط، کودکان دبستانی ممکن است حدود 2 تا 3 ساعت در روز تلویزیون تماشا کنند. باز هم محققین بر این موضوع تأکید دارند که تعادل بین تماشای صفحه تلویزیون و موبایل بایستی به حداقل ترین حالت ممکن برسد و به جای آن، بازی در فضای باز جایگزین شود.

سنین بین 12 تا 18 سال

عادات تماشای تلویزیون در میان نوجوانان تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله تکالیف مدرسه، فعالیت های فوق برنامه و مشارکت اجتماعی می باشد. به طور متوسط، نوجوانان ممکن است حدود 1 تا 2 ساعت در روز تلویزیون تماشا کنند. با این حال، این گروه سنی احتمالاً با سایر اشکال رسانه های دیجیتال مانند پلتفرم های پخش ویدئو، رسانه های اجتماعی و بازی های آنلاین نیز درگیر هستند.

نکته: این ارقام میانگین های تقریبی هستند و می توانند به طور قابل توجهی بر اساس شرایط فردی و تفاوت های فرهنگی متفاوت باشند.

آیا زمان تماشای نمایش کودکان بر یادگیری تأثیر می گذارد؟

تحقیقات (به ویژه در دوران پیش‌دبستانی) نشان داده‌اند، هر دقیقه‌ای که جلوی صفحه نمایش سپری می‌شود، توانایی تمرکز، یادگیری، و مهارت‌های خودکنترلی را کاهش می‌دهد و به مهارت‌های زبانی و تفکر انعطاف‌پذیر کمک چندانی نمی‌کند اما به افراد بالای دو سال کمی زمان خرید تبلت داده می‌شود. اکثر متخصصان موافقند که زیر دو سال استفاده از این وسیله "سمی" است اما من این محدودیت سنی را سه سال می‌پندارم.

کسی نمی‌تواند با اطمینان بگوید که با توسعه محیط‌های تعاملی، یک‌طرفه بودن صفحه نمایش به مرور زمان کاهش نمی‌یابد. از آنجایی که همه چیز کاملاً غیرقابل پیش‌بینی است و نمی‌دانیم که آیا صفحه نمایش به معنای واقعی به ما پاسخ خواهد داد یا چه می‌گوید، این نوع رابطه در واقع به کیفیت یک ارتباط متقابل نزدیک می‌شود.

با این حال، نمی‌توانم به دلایل «پنهان» که چرا والدین از طرفداران سرسخت استفاده از گوشی‌های هوشمند یا تبلت، به غیر از «مزایای کودک» هستند، فکر نکنم. با وجود اینکه تردید داریم که رابطه اکران را اعتیاد بدانم، اما از دکتری که سیگار کشیدن را ممنوع می کند می پرسم که آیا با گفتن «اگر یک یا دو نوشیدنی بخورم چه می شود» تفاوت دارد. می گویید "چه خبر است؟" در حالی که ممکن است برای بسیاری از ما، به ویژه محدود کردن آزادی یا فعالیت های یک فرد به دلیل مضر بودن بالقوه برای رشد آنها، غیر منطقی به نظر برسد، مسئولیت ما در قبال مراقبت و حمایت از کودکان به ما اجازه نمی دهد که این "سرگردان" را با آزادی واقعی یکی بدانیم.

چگونه بفهمیم که در هر مقررات آزادی برای کودکان در حال عبور از مرز بین مقررات و تخریب هستیم؟ ملاک من این است که چیدمان چه کسی را "راحت" می کند. اگر والدین با برنامه بسیار راحت هستند، لازم است مطمئن شوند که کودک را زیر نظر دارند. من از آسایش والدین ایرادی نمی گیرم، اما با نگاهی به تجربه باید مطمئن شد که به نام آزادی یا انضباط، راحتی خود را به کودک تحمیل نکنیم!

راه های کنترل زمان تماشای تلویزیون کودکان

ایجاد تعادل بین زمان تماشای تلویزیون کودکان با سایر فعالیت ها همانند: بازی در فضای باز، مطالعه، گذراندن وقت با خانواده و… برای اطمینان از فعالیت سالم آنها مهم است.

1- ایجاد محدودیت زمانی

محدودیت‌های زمانی خاصی را برای کودکان جهت تماشای تلویزیون تعیین کنید و آن‌ها را به وضوح به فرزندان‌تان بگویید. این رفتار به آنها کمک می کند تا مرزها و انتظارات را درک کنند. برخی از والدین استفاده از صفحه نمایش را به 30 دقیقه قبل از شام یا به آخر هفته‌ها محدود می‌کنند. بهتر است یک ساعت قبل از خواب، استفاده از تلویزیون را ممنوع کنید.

2- محدود کردن مکانی دسترسی به تلویزیون

تلویزیون ها را از اتاق خواب دور نگه دارید تا از تماشای بیش از حد و بدون نظارت جلوگیری کنید. داشتن یک مکان مشخص برای تماشای تلویزیون نیز نظارت و کنترل آن را آسان تر می کند. به یاد داشته باشید که هدف، یافتن تعادلی بین سبک زندگی و ارزش های خانواده است که برای شما کارساز می باشد؛ رویکردی که انتخاب می‌کنید به سن، شخصیت و روال کلی خانواده‌تان بستگی دارد.

3- ایجاد یک برنامه مشخص

زمان های خاصی از روز را برای تماشای تلویزیون تعیین کنید، مثلاً بعد از تکالیف یا قبل از خواب! این امر از تداخل تلویزیون با سایر فعالیت های مهم جلوگیری می کند.

4- استفاده از تایمر

یک تایمر یا زنگ هشدار تنظیم کنید تا به کودکان یادآوری کند که زمان تماشای تلویزیون آنها تمام شده است. این یک نشانه دیداری و شنیداری را فراهم می کند و انتقال آنها به فعالیت های دیگر را آسان تر می نماید.

5- کسب امتیاز برای تماشای تلویزیون

زمان تماشای تلویزیون را به انجام کارهای خانه، تکالیف یا سایر مسئولیت ها مرتبط کنید. با این کار برای آنها مفهوم کسب امتیاز از طریق تلاش را می آموزید.

6- ارائه پیشنهادهای جایگزین

انواع فعالیت‌های جایگزین را فراهم کنید که فرزندان‌تان می‌توانند در آن شرکت کنند؛ مانند خواندن، بازی کردن در بیرون، انجام کاردستی یا بازی‌های رومیزی.

7- الگو بودن برای فرزندان

کودکان اغلب رفتار والدین خود را تقلید می کنند. اگر از عادات سالم استفاده از تلویزیون و رسانه های مجازی پیروی کنید، آنها نیز از شما یاد خواهند گرفت.

8- صحبت کردن با فرزندان

تا آنجا که ممکن است مدت زمانی که تلویزیون تماشا می کنید را به یک فعالیت مشترک با فرزندانتان تبدیل کنید. به فرزندانتان هنگام تماشا و بازی کردن توجه کنید. بعضی وقت ها فیلم یا بازی خانوادگی داشته باشید و در مورد چیزهایی که با هم دیدید صحبت کنید.

9- تنظیم کردن سیستم کنترلی تلویزیون و موبایل

بسیاری از دستگاه‌ها به شما اجازه می‌دهند که مقدار استفاده از برنامه ها را محدود کنید.
برای مثال، ممکن است محدودیت‌های جداگانه‌ای برای بازی تعیین کنید. یا ممکن است یک محدودیت کلی ساعت/دقیقه برای مدت زمان صفحه نمایش در روز تعیین کنید.

10-ارائه جایگزین های سرگرم کننده

اگر فرزندتان برای تماشای صفحه نمایش(گوشی یا تلویزیون)فریاد می‌زنند یا گریه میکنند فعالیت‌های سرگرم‌کننده ی دیگری پیشنهاد کنید تا از این کار جلوگیری کنید.
تماشای تلویزیون برای مدت طولانی می تواند تأثیرات مختلفی بر رشد جسمی، شناختی و اجتماعی و عاطفی کودکان داشته باشد.

عوارض تماشای طولانی مدت تلویزیون برای کودکان

1- سبک زندگی بی تحرک

تماشای طولانی مدت تلویزیون می تواند به سبک زندگی بی تحرک کمک کند و منجر به چاقی و مشکلات مربوط به سلامتی شود.

2- مشکلات بینایی

خیره شدن به صفحه نمایش برای مدت طولانی می تواند چشم کودک را تحت فشار قرار دهد و به طور بالقوه باعث مشکلات بینایی شود.

3- اختلال در خواب

تماشای طولانی مدت تلویزیون، به خصوص نزدیک به زمان خواب، منجر به اختلال در خواب می شود.

4- کاهش فعالیت مغز

تماشای تلویزیون برای مدت طولانی ممکن است جایگزین فرصت‌هایی برای درگیری فعال و اکتشاف شود و رشد مغز را محدود کند.

5- کاهش خلاقیت

مصرف غیرفعال محتوای تلویزیون ممکن است درگیر شدن در فعالیت های عملی، تفکر خلاق و تخیلی کودک را کاهش دهد.

6- کاهش زمان مطالعه

صرف زمان زیاد برای تماشای تلویزیون می تواند زمان دسترس برای مطالعه، تکالیف و سایر فعالیت های آموزشی را کاهش دهد.

7- اختلال در تمرکز

قرار گرفتن مداوم در معرض تصاویر سریع و تغییرات سریع صحنه در تلویزیون ممکن است بر توانایی کودک برای تمرکز روی کارهایی که نیاز به توجه مداوم دارند تأثیر بگذارد.

8- اختلال در مهارت های اجتماعی

صرف وقت زیاد برای تلویزیون می تواند تعاملات رو در رو را محدود کند که برای توسعه مهارت های اجتماعی، همدلی و هوش هیجانی بسیار مهم است.

9- انتظارات غیر واقعی

قرار گرفتن در معرض محتوای رسانه ای ممکن است باعث شود کودکان انتظارات غیر واقع بینانه ای در مورد زندگی، روابط و دارایی های مادی ایجاد کنند.

10- حساسیت زدایی

محتوای گرافیکی یا خشونت آمیز در تلویزیون می تواند کودکان را نسبت به خشونت در دنیای واقعی حساس کنند و منجر به حساسیت زدایی عاطفی بالقوه شود.

11- رفتار پرخاشگرانه

برخی از مطالعات نشان می دهند که بین قرار گرفتن بیش از حد در معرض محتوای خشونت آمیز تلویزیون و رفتار پرخاشگرانه در کودکان ارتباط وجود دارد.

12- مصرف گرایی

تبلیغات در تلویزیون می تواند مادی گرایی و مصرف گرایی را ترویج دهد و به طور بالقوه بر خواسته ها و اولویت های کودکان تأثیر بگذارد.

13- واژگان محدود

در حالی که برنامه‌های آموزشی می‌توانند مزایایی داشته باشند، زمان زیاد تلویزیون ممکن است فرصت‌های کودکان را برای مشارکت در مکالمه کاهش دهد و مهارت‌های زبانی قوی را توسعه دهد.

14- یادگیری غیرفعال

تلویزیون اغلب تجارب یادگیری غیر فعال را ارائه می دهد، که ممکن است به اندازه روش های یادگیری عملی و تعاملی موثر نباشد.

4 سوال متداول در رابطه با زمان مناسب تماشای تلویزیون برای کودکان

1- مدت زمان طولانی بودن صفحه نمایش چه اثراتی دارد؟

مطالعات نشان داده اند که زمان بیش از حد صفحه نمایش می تواند منجر به افزایش شانس چاقی در دوران کودکی شود . مشکلات خواب ؛ افسردگی و اضطراب ؛ و تاخیر در تفکر، یادگیری زبان و مهارت های اجتماعی.

2- آیا زمان صفحه نمایش بر رفتار تأثیر می گذارد؟

مطالعات نشان داده‌اند که کودکانی که زمان زیادی را در صفحه نمایش خود می‌گذرانند، به احتمال زیاد رفتار بیش‌فعالی و بی‌توجهی نشان می‌دهند و همچنین تصمیم‌های ضعیف‌تری می‌گیرند.

3- چرا محدودیت زمانی برای تلویزیون برای بچه ها توصیه می شود؟

تماشای بیش از حد تلویزیون می تواند تأثیرات منفی بر رشد کودکان، ز جمله مهارت های زبانی و شناختی، سلامت جسمانی و تعاملات اجتماعی داشته باشد. تعیین محدودیت ها به ترویج عادات سالم تر و فعالیت های متعادل کمک می کند.

4- چه نوع محتوای تلویزیونی برای کودکان مناسب است؟

انتخاب محتوای آموزشی و متناسب با سن کودکان بسیار مهم است. به دنبال نمایش هایی باشید که برای آموزش، ترویج ارزش های مثبت و تشویق تفکر و مشارکت فعال طراحی شده اند.

نتیجه گیری...

استفاده بیش از حد از تلویزیون می تواند منجر به طیف وسیعی از پیامدهای منفی شود. تماشای طولانی مدت با سبک زندگی بی تحرک همراه است که می تواند به افزایش وزن و مسائل مختلف سلامتی کمک کند. علاوه بر این، گذراندن زمان بیش از حد در مقابل تلویزیون ممکن است منجر به کاهش تعامل اجتماعی و عدم مشارکت در فعالیت‌های معنادارتر شود. به طور کلی، استفاده طولانی مدت از تلویزیون باید تعدیل شود تا سبک زندگی سالم تر و رفاه کلی حفظ شود